یادش بخیر اولین سیستمی که خریدیم ظرفیت حافظه و هارد آن ۱۳ گیگ بود تازه اونوقتا خیلی هم ظرفیت بالایی به حساب میومد.اون وقتا هنوز سیستم های کامپیوتری از پنتیوم خارج نشده بودن و بالاترین سیستمی که اومده بود پنتیوم ۴ بود.ولی امروز شرایط کاملا فرق کرده دیگر خبری از فلاپی دیسک و هاردهای کم ظرفیت نیست.
اغلب مردم اکنون لپ تاپ را برای مقاصد محاسباتی و سرعتی نیاز دارند و باید از بین درایو هارد دیسک (HDD) و درایو حالت جامد (SSD) به عنوان حافظهی ذخیرهسازی. یکی را برگزینند. در این صورت، کدام یک، انتخاب بهترین است، هارد یا اساسدی؟ برای این سوال، پاسخ قاطع و مستقیمی وجود ندارد. هر مشتری و خریداری، نیازهای متفاوتی دارد و بسته به نیاز خود، تصمیمگیری میکند؛ همچنین عملکرد و البته بودجهی موجود، نقش اصلی را ایفا میکنند. اگرچه قیمت SSD به ازای هر گیگ، در حال کاهش است، اما همچنان HDD هزینهی کمتری در پی دارد. با این حال اگر عملکرد و سرعت بوت و بالا آمدن ویندوز برایتان مهمتر است و هزینه در اولویت بعدی قرار دارد، سرعت SSD انتخاب شما خواهد بود. در ادامهی مقاله، مقایسه را بین SSD و HDD انجام میدهیم و به مزیتها، معایب و نقاط ضعف هر دو اشاره میکنیم.
حافظهی SSD یا درایو حالت جامد چیست؟
در این مقاله، هیچ فرضی مبنی بر اطلاع قبلی خواننده از موضوع در نظر گرفته نشده است و در سطحی نگارش شده است که برای همه قابل فهم باشد. امکان دارد شما در حال خرید یک کامپیوتر یا لپتاپ جدید باشید و یا اینکه میخواهید حافظهی ذخیرهسازی خود را ارتقا دهید؛ سوالی که پیش میآید این است که SSD در واقع به چه معناست؟ برای شروع، باید بدانید که SSD مخفف عبارت Solid State Drive، به معنای درایو حالت جامد است. احتمالاً با حافظهی USB آشنایی دارید. SSD را میتوان نسخهی بزرگتر و پیچیدهتر از حافظهی USB دانست. همانند فلاش یا رم، هیچ جزء متحرکی درSSD وجود ندارد. در عوض، اطلاعات در چیپستها ذخیره میشوند. در مقابل، درایو هارد دیسک یا HDD، از یک بازوی مکانیکی با یک سر (هِد) خواندن/ نوشتن برای حرکت به اطراف و خواندن اطلاعات از موقعیت درست بر روی یک صفحه یا بشقاب، استفاده میکند. این تفاوت است که باعث سرعت بالای SSD میشود. به عنوان قیاس، کدام یک سریعتر است؟ برای کسب اطلاعات، آیا سریعتر این است که در طول اتاق قدم بزنید، به قفسه مراجعه کنید و به دنبال کتاب مورد نظر بگردید، یا اینکه به طور یک اتفاق ساده و جادویی، کتاب پیش رویتان قرار بگیرد و باز شود؟! این مثال، نحوهی مقایسهی HDD با SSD است! برای دریافت اطلاعات، صرفاً به نیروی جسمانی (همان حرکات مکانیکی) نیاز است.
یک SSD معمولی، از حافظهی فلاش مبتنی بر NAND استفاده میکند. این نوع حافظه، حافظهای غیر فرار است. احتمالاً میپرسید که حافظهی غیر فرار به چه معناست. جواب ساده به این سوال این است که میتوان دیسک حافظه را از برق کشید و خاموش کرد و آنچه که در خود ذخیره کرده است را حفظ کند. البته این ویژگی حیاتی هر نوع حافظهی دایمی است. در اوایل روزهای عرضهی SSD، شایعه شده بود پس از چندین سال، همهی اطلاعآت ذخیرهشده روی آن از بین میرود و حذف میشود. البته که همانطور که از نامشان پیداست، شایعاتی بیش نبودند و با فناوری امروز، همچنان میتوانید در طول روز روی یک SSD اطلاعات رد و بدل کنید و اطلاعات ذخیرهشده بیش از ۲۰۰ سال حفاظت خواهند شد. به عبارتی دیگر، حافظهی دیتای SSD از طول عمر شما نیز بیشتر عمر خواهد کرد!
SSD فاقد بازوی مکانیکی جهت خواندن و نوشتن اطلاعات است، درعوض به یک پردازندهی تعبیهشده (یا مغز) به نام کنترلر مجهز شده تا عملیات مربوط به خواندن و نوشتن اطلاعات را انجام دهد. کنترلر یک عامل بسیار مهم در تعیین سرعت خواند و نوشتن است. نحوهی نگهداشتن، بازایابی کردن، ذخیرهکردن و پاککردن اطلاعات، سرعت کلی SSD را تعیین میکنند. در این مقاله، خیلی به جزییات و عملکردهای ریز و اساسی مانند اصلاح خطا، نوشتن و خواندن حافظهی نهان، رمزنگاری و جمعآوری فایلهای بهدردنخور اشاره نمیشود تا موارد دیگر ذکر شوند. با این حال، همین کافیست که بدانید فناوری کنترلر خوب، عاملی است که سرعت خواندن و نوشتن SSD را از انواع پایینتر جدا میکند.
سرانجام، ممکن است از خودتان بپرسید که SSD چه شکلی است و جایگزین کردن آن با درایو هارد دیسک چقدر آسان است. اگر به تصاویر پایین نگاه کنید، قسمت پشت و روی یک SSD با سایز معمول ۵/۲ اینچ را خواهید دید. این فناوری درون قابهای پلاستیکی یا فلزی محصور شده و شبیه به نوعی باتری است:
قسمت روی SSD
قسمت پشت SSD
شکل و اندازهی SSD میتواند همانند یک هارد معمولی باشد. اساسدی در سایزهای ۸/۱ اینچ، ۵/۲ اینچ و ۵/۳ اینچ ارائه میشود که میتواند متناسب با اندازهی محل قرارگیری درایو هارد دیسک باشد. کانکتور مورد استفاده در این سایز و اندازه، SATA است. SSDهای کوچکتری نیز وجود دارند که از mini-SATA (mSATA) استفاده میکنند و با پورت mini-PCI Express لپتاپها سازگاری دارد. همچنین SSD های جدیدتری نیز موجود هستند که میتوانند از رابط NVMe جهت ارائهی بالاترین سرعت ممکن برای یک SSD استفاده کنند. اساسدی های NVMe، از اساسدی های SATA گران قیمتتر هستند؛ اما برای به ارمغان آوردن بیشترین سرعت SSD، رابطهای NVMe پیشتاز هستند.
HDD چیست؟
درایو هارد دیسک یا HDD در اصطلاحات تکنولوژی، مدت زمان زیادی است که با حوضههای فناوری در ارتباط است. درایو هارد دیسک، اولین بار توسط شرکت IBM و در سال ۱۹۵۶ معرفی شد. درست شنیدید! بیش از ۶۰ سال است که این تکنولوژی قدیمی عرضه شده است. هارد دیسک از مغناطیس برای ذخیرهی اطلاعات روی یک سینی گردان استفاده میکند. یک هِد (سر) خواندن یا نوشتن، هنگام رد و بدل اطلاعات، بالای سینی گردان میچرخد. هر چقدر سینی گردان سریعتر بچرخد، یک هارد دیسک سریعتر عمل میکند. درایوهای یک لپتاپ معمولی امروزی، سرعتی بین ۵۴۰۰ RPM (دور بر دقیقه) تا ۷۲۰۰ RPM دارند؛ اگرچه برخی پلاترهای مبتنی بر وب، تا ۱۵۰۰۰ دور بر دقیقه نیز میچرخند.
مهمترین مزیت یک HDD این است که قادر است با هزینهای ارزانتر، حجم زیادی از دادهها را ذخیره کند. این روزها، ۱ ترابایت (معادل ۱۰۲۴ گیگابایت)، برای هارد درایو یک لپتاپ غیرعادی به نظر نمیرسد؛ و حتی این مقدار نیز در حال گسترش است. با این حال، امروزه، محاسبهی هزینه به ازای هر گیگ به دلیل وجود مقادیر و کلاسهای زیاد دیگری که باید در نظر گرفته شوند، سخت است؛ ام به جرأت میتوان گفت که انواع HDD ها نسبت به SSD ها ارزان قیمتتر هستند. به عنوان یک مقایسه، هارد WD Black (1TB) در بسیاری از وبسایتها، با قیمت ۶۹ دلار به فروش میرسد، در حالی که اساسدی های OCZ Trion 100 (960 GB) و Samsung 850 EVO (1TB)، به ترتیب ۱۹۹ و ۳۱۹ دلار قیمت دارند که ۳ تا ۵ برابر قیمت WD Black هستند. اگر خواهان یک حافظهی ارزان قیمت و حجم قابل ذخیرهسازی زیاد هستید، استفاده از یک هارد درایو استاندارد میتواند بهترین انتخاب ممکن باشد.
هنگامی که صحبت از ظاهر میشود، HDD ها از بیرون، بسیار شبیه SSD ها هستند. هارد درایوها، عمدتاً از رابط SATA بهره میبرند. رایجترین سایز هارد درایو، از ۵/۲ اینچ در لپتاپها تا ۵/۳ اینچ در کامپیوترهای رومیزی (دسکتاپ) را شامل میشود. اندازههای بزرگتر به معنای پلاتر (سینی) های بزرگتر است و آن نیز به معنای در دسترس داشتن حافظهی بیشتر است. بعضی از هارد درایوهای کامپیوترهای دسکتاپ میتوانند تا ۶ ترابایت حافظه در اختیار کاربر قرار دهند! در زیر، نمای پشت و روی هارد درایو Hitachi Deskstar 7K4000 4TB را میبیند:
قسمت روی HDD
قسمت پشت HDD
مقایسهی SSD با HDD
اکنون زمان آن فرا رسیده تا مقایسهی بین این دو را انجام دهیم تا مشخص شود که بهترین انتخاب برای نیازهای فردی کدام یک میباشد، SSD یا HDD؟ بهترین راه برای انجام مقایسهی دو محصول، استفاده از یک جدول با ستونهای ویژگیها و معایب است که تیک سبز مزیت آن را نشان میدهد:
مشخصه |
اساسدی |
هارد درایو |
عمر باتری / مصرف انرژی |
مصرف کم انرژی، به طور متوسط ۲ تا ۳ وات، نتیجتاً باعث افزایش ۳۰ دقیقهای باتری میشود. |
مصرف بیشتر انرژی، به طور متوسط ۶ تا ۷ وات، در نتیجه باعث مصرف بیشتر باتری میشود. |
قیمت |
گران قیمت، تقریباً ۲/۰ دلار به ازای هر گیگ (بر اساس خرید ظرفیت ۱ ترابایتی) |
بسیار ارزان، تنها حدود ۰۳/۰ دلار به ازای هر گیگ (بر اساس خرید ظرفیت ۴ ترابایتی) |
ظرفیت |
به طور معمول برای لپتاپ بیشتر از ۱ ترابایت نیست؛ بیشترین ظرفیت معادل ۴ ترابایت برای کامپیوترهای رومیزی |
معمولاً بین ۵۰۰ گیگابایت تا ۲ ترابایت برای لپتاپها؛ بیشینهی ظرفیت ۱۰ ترابایت برای کامپیوترهای رومیزی |
مدتزمان بالاآمدن سیستمعامل |
به طور متوسط حدود ۱۰ تا ۱۳ ثانیه |
حدوداً ۳۰ تا ۴۰ ثانیه |
نویز |
فاقد هر گونه |
صدای کلیکمانند و چرخش قابل شنیدن است |
لرزش (ویبره) |
به دلیل نبود هیچ قطعهی متحرکی ویبرهای نیز شنیده نمیشود |
سینی چرخشی بعضی اوقات سبب لرزش آن میشود |
گرمای تولید شده |
به دلیل مصرف پایین انرژی و نداشتن قطعهی متحرک گرمای بسیار کمی تولید میشود |
هارد درایو گرمای زیادی تولید نمیکند، اما به دلیل داشتن قطعات متحرک و مصرف بیشتر انرژی نسبت به SSD مقدار قابلتوجهتری گرما از خود ساطع میکند |
نرخ خرابی |
میانگین نرخ خرابی، تا ۲ میلیون ساعت |
میانگین نرخ خرابی، ۵/۱ میلیون ساعت |
سرعت نوشتن / کپیکردن فایل |
عموماً بالای ۲۰۰ مگابایت بر ثآنیه و در مدلهای بالاتر، تا ۵۵۰ مگابایت بر ثانیه |
محدودهی آن میتواند بین ۵۰ تا ۱۲۰ مگابایت بر ثانیه باشد |
رمزنگاری |
پشتیبانی از رمزنگاری کامل دیسک یا در بعضی مدلهاFDE |
در بعضی مدلها FDEپشتیبانی از رمزنگاری کامل دیسک یا |
سرعت باز کردن فایل |
تا ۳۰٪ سریعتر از هارد درایوها |
کندتر نسبت به اساسدی ها |
تحت تأثیر مغناطیس قرار میگیرد؟ |
در امان بودن از هر گونه تأثیر مغناطیسی |
در اثر مغناطیس، اطلاعات ممکن است پاک شوند |
اگر امتیاز را بر اساس علامت تیک در نظر بگیریم، میبینیم که SSD با کسب ۹ امتیاز در مقابل HDD با کسب ۳ امتیاز، برندهی این مقایسه است. آیا این بدین معناست که اساسدی سه برابر HDD بهتر است؟ به هیچ عنوان. همانطور که پیشتر گفته شد، تماماً به نیازهای فردی شما بستگی دارد. این مقایسه صرفاً به خاطر روشن شدن جوانب مثبت و منفی هر دو گزینه است. برای کمک هر چه بیشتر به شما، در پایین چند قاعده و نکته ذکر میشود تا شما را در انتخاب بهترین درایو متناسب با نیازهایتان کمک کند:
انتخاب یک هارد درایو، زمانی بهترین گزینه است که:
- شما به ظرفیت حافظهی زیادی نیاز داشته باشید (تا ۱۰ ترابایت).
- بودجه محدود باشد.
- سرعت بالاآمدن سیستمعامل (ویندوز و …) و همچنین سرعت باز شدن برنامهها برایتان از اهمیت خاصی برخوردار نباشد.
انتخاب یک اساسدی، زمانی بهترین گزینه است که:
- مایل باشید تا عملکرد سریعتری را شاهد باشید.
- به ظرفیت محدود اهمیتی ندهید و بتوانید با آن کار کنید (اگرچه مصرفکنندگان اکنون میتوانند تا ۴ ترابایت و شرکتها و سازمانها تا ۶۰ ترابایت از آن بهرهمند شوند).
درایوهای هارد دیسک هنوز هم جزو انتخابهای پرطرفدار مصرفکنندگان به شمار میآیند و معمولاً HDD را به عنوان حافظهی ذخیرهسازی کامپیوترشان برمیگزینند، صرفاً به خاطر هزینهی بسیار پایینتر نسبت به SSD. با این حال، تعداد افرادی که به عملیات محاسباتی سریعتر اهمیت میدهند و درصدد خرید SSD برای سیستم تازه یا ارتقای آن هستند، روز به روز در حال افزایش است. بدین ترتیب، SSD ها به خوبی در راه رسیدن به تبدیل شدن به مکانیسم اصلی ذخیرهسازی اطلاعات هستند، به ویژه برای لپتاپها به جهت این که دستگاههایی قابل حمل و سیارند (هماکنون حافظهی ذخیرهسازی پیشفرض اولترابوکها، SSD است). پس بنابراین، همیشه بازار و خرید و فروشی برای هر دوی SSD و HDD موجود است. ظهور درایوهای mSATA SSD و درایوهای هیبریدی که شامل ویژگیهای SSD و HDD به طور مشترک هستند، گزینهای دیگر برای مصرفکنندگانی است که کمی فراتر از هر دو جهان جستجو میکنند و به دنبال بهترین بهترینها هستند، اما این گزینه برای آینده است!
دراین مقاله به مقایسه حافظه های HDD و SSD پرداختیم اگر نظری یا تجربه ای دارید خوشحال می شویم با ما به اشتراک بگذارید